گسست دانشی‌ در پژوهش‌های مولد چگونه رصد می‌شود؟ پیشنهادِ ترسیمِ دو نقشه: نقشۀ دانش و نقشۀ پژوهش

هدف: این مقاله آموزه‌هایی برای مطالعۀ تحلیلی و منتقدانۀ مبانی نظری و پیشینۀ پژوهش ارائه می‌دهد. هدف آن ایجاد یا تقویت توانایی «خوب پرسیدن» و «خلاقانه اندیشیدن» در مرحلۀ طراحی پژوهش و ایجاد حسِ «تعالی» و «خلاقیت» از طریق پژوهش در پژوهشگران است. روش: این مقاله با چشم اندازی ترویجی نگاشته شده و برای ارائۀ آموزه‌های مندرج در آن، از مثال‌هایی در حوزۀ پژوهش سواد اطلاعاتی استفاده شده است. این آموزه‌ها برگرفته از یافته‌های به‌دست آمده از یک مطالعۀ اکتشافی طولی هستند که نگارنده از بهار 1384 آغاز کرده است. یافته‌ها: برای رصد گسست دانشی، ترسیم دو نقشه (دانش و پژوهش) پیشنهاد می‌شود. «نقشۀ دانش» شمایی تحلیلی از ابعاد مختلف موضوع پژوهش ارائه می‌دهد و امکان تحلیل موضوعی و روش شناختی پژوهش‌های پیشین و ساخت «نقشۀ پژوهش» را فراهم می‌آورد. از طریق نگاشت یا اورلی کردن (overlay) این دو نقشه، گسست دانشی رصد و تبیین می‌شود. کاربردها: این آموزه‌ها برای طراحی و آموزشِ طراحی پژوهش‌های مولد و تأثیرگذار در بافت پژوهش کشور استفاده می‌شوند.